Eğitim, toplumda ve kültürde var olan değerlere göre insanda doğuştan gelen potansiyelin hem bedenen hem de ruhen geliştirilmesi çabasıdır (Zuhdi ve diğerleri, 2021). İnsanın dış dünyadan bilgi edinmesi, yalnızca eğitim yoluyla mümkün olabilir; bu, tarih hakkında bilgi edinmek ve gelecekteki olaylara hazırlanabilmek için bugünle ilgili gerekli tüm bilgileri toplamayı kapsar (Hunter ve diğerleri, 1999). Bu süreç, bireylerin kendi yeteneklerini ve becerilerini en üst düzeye çıkarmalarına, böylece toplumun genel refahına katkıda bulunmalarına olanak tanır. Eğitimin önemi, sadece bireysel gelişimle sınırlı kalmaz. Toplumlar, eğitimin gücüyle dönüşür ve ilerler. Eğitimli bireyler, daha bilinçli kararlar alabilir, eleştirel düşünebilir ve toplumsal sorunlara yenilikçi çözümler getirebilir. Eğitimin, hem bireylerin, hem de toplumların kalkınmasında hayati bir rol oynaması göz önünde bulundurulduğunda, sürekli gelişen teknolojik yeniliklerin eğitim süreçlerine entegre edilmesi, eğitimin etkinliğini ve güncelliğini artırmak için zorunlu hale gelmektedir. Bu entegrasyon, eğitim metodolojilerinin daha verimli ve çağdaş hale getirilmesine önemli ölçüde katkıda bulunarak, öğrencilerin ve eğitimcilerin ihtiyaçlarına daha uygun ve verimli öğrenme ortamları oluşturulmasını sağlar.

​

Yapay zeka teknolojileri, her alanı olduğu gibi eğitim alanını da etkilemektedir. Yapay zeka, eğitim sürecinde öğrencilere ve öğretmenlere kişiselleştirilmiş rehberlik, destek veya geri bildirim sağlar (Krstić ve diğerleri, 2022) ayrıca eğitim ve öğrenime erişimde zorluklara yaşayanlara çözüm sağlar (Ahmad ve diğerleri, 2021). Eğitimde yapay zeka teknolojisi, daha önce mümkün olmayan bir düzeyde esneklik ve özelleştirmeye olanak tanır (Sadiku ve diğerleri, 2021) ve eğitimdeki etkisi her geçen gün artmaktadır (Rios-Campos ve diğerleri, 2023). Üniversiteler de teknolojik ilerlemelerin hızına ayak uydurmak ve eğitim alanındaki potansiyellerini kullanmak amacıyla yapay zeka teknolojilerini eğitim süreçlerine entegre etme çabasında önemli adımlar atmaktadırlar. Örnek olarak Russell Group üniversiteleri (Russell Group, Birleşik Krallık'ta yer alan, önde gelen araştırma odaklı üniversitelerin bir konsorsiyumudur) bir araya gelerek yapay zeka teknolojilerinin üniversiteler tarafından nasıl kullanılması gerektiğine dair bir beyanname hazırlamış ve aşağıdaki kararları almışlardır[1]:

​

1. Üniversiteler, öğrenci ve personelin yapay zeka okuryazarı olmasını destekleyecek.

2. Akademik personel, öğrencilerin öğrenme deneyimlerinde Yapay Zeka araçlarını etkili ve uygun şekilde kullanmalarına yardımcı olacak şekilde donatılacak.

3. Üniversiteler, etik yapay zeka kullanımını ve eşit erişimi desteklemek için öğretim ve değerlendirme yöntemlerini uyarlayacak.

4. Üniversiteler, akademik titizlik ve bütünlüğün korunmasını sağlayacak.

5. Üniversiteler, teknolojinin ve eğitimdeki uygulamalarının gelişimiyle birlikte en iyi uygulamaları paylaşmak için iş birliği yapacak.

​

Yapay zeka teknolojilerinin eğitim alanından tümüyle dışlanması veya yasaklanması gibi bir yaklaşım günümüzün hızla ilerleyen teknolojik gelişmeleri ve eğitimdeki potansiyel uygulamaları göz önünde bulundurulduğunda mantıksal ve pratik açıdan sürdürülebilir olmaktan uzaktır. Bu teknolojiler eğitim alanında önemli bir dönüşüm aracı olarak ortaya çıkmakta ve öğrenme süreçlerini zenginleştirme potansiyeline sahiptir.

​

Russell Grubu üniversitelerinin kabul ettiği beş ilkeye eğitim alanında faaliyet gösteren herhangi bir kurum tarafından itiraz edilmesi beklenmemelidir. Bu ilkeler, eğitim sektörünün temel değerlerine ve amaçlarına uygun olarak tasarlanmış olup, öğrenci ve akademik personelin gelişimine yönelik stratejik hedefler içermektedir. Bununla birlikte, mevcut açıklamaların ayrıntılı olmayışı, belirtilen ilkelerin pratik uygulama alanlarında nasıl hayata geçirileceği konusunda belirsizlikler yaratmaktadır. Özellikle tasarım eğitimi bağlamında bu kuralların somut uygulama mekanizmaları ve metodolojileri açısından net bir yol haritasının olmaması, uygulayıcılar için önemli zorluklar teşkil edebilir. Bu, eğitimcilerin ve kurumların, belirtilen ilkeleri kendi öğretim pratiklerine ve müfredatlarına nasıl entegre edeceklerine dair spesifik ve uygulanabilir stratejiler geliştirmelerini gerektirir.

Tasarım eğitiminde yapay zeka uygulamalarının entegrasyonu, pedagojik ve metodolojik açıdan bir dizi karmaşık sorunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu bağlamda yapay zeka teknolojilerinin tasarım eğitimine nasıl dahil edilmesi gerektiği konusu, hem teorik hem de pratik boyutlarıyla ele alınmalıdır. Bu entegrasyon, öğrenme hedeflerine, öğrenci ihtiyaçlarına ve disiplinlerarası etkileşime uygun şekilde tasarlanmalıdır. Özellikle görsel üretimin olduğu, grafik tasarım, görsel iletişim, iletişim tasarımı gibi bölümlerde, belirli derslerin içeriğine yapay zeka uygulamalarını dahil etmek kaçınılmaz olacaktır. Bunun ne oranda, hangi eğitim yıllında ve ne şekilde yapılması gerektiği tartışmalıdır.

​

Bir görüşe göre, dört yıllık eğitim programlarının ilk iki yılında temel tasarım ve teori derslerine ağırlık verilmesi gerektiği, yapay zeka uygulamaları eğitiminin ise öğrencilerin temel tasarım eğitimini tamamladıktan sonra üçüncü ve dördüncü sınıflarda verilmesi önerilmektedir. Bu öneri, ilk bakışta mantıklı gibi görünse de, günümüzdeki yapay zeka uygulamalarının gelişmişlik seviyesine göre düşünülmüştür. Bu düşünce yapısına göre yapay zeka uygulamaları, esas olarak bir fikri görselleştirmede etkilidir; ancak fikrin üretilmesi hala insan zekasına bağlıdır. Dolayısıyla, etkili ve yenilikçi fikirler geliştirebilmek için temel tasarım ve teori derslerinin önemli bir rol oynadığı vurgulanmaktadır. Ancak, bu yaklaşımın, yapay zekanın tasarım süreçlerine katkılarını yalnızca görselleştirme kapasitesiyle sınırlı gördüğü eleştirilebilir. Günümüz yapay zeka teknolojileri, sadece görselleştirme sürecinde değil, tasarımın konsept geliştirme, problem çözme ve yaratıcı düşünce süreçlerinde de önemli katkılar sağlamaktadır. Ne kadar başarılı olduğu tartışma konusu olsa da ChatGPT 4.0 gibi sohbet botları internet üzerinden arama yapıp, güncel tasarım trendlerini araştırıp, DALL-E gibi metni görsele çeviren uygulamalar sayesinde güncel tasarımlar yapabilmektedir. Kullanıcıya düşen ise sadece istenen tasarımı bu sohbet botlarına bildirmektir.  İstenen şey bir logo, poster, kitap/dergi kapağı tasarımı, ilüstrasyon, ambalaj tasarımı, bilgisayar oyunları için görsel üretimi olabilir, veya senaryo yazımı, müzik üretme veya fotoğraf oluşturma olabilir.

​

Örnek olarak fotoğrafçılık dersi düşünülürse, Midjourney gibi uygulamaların sunduğu olanaklar, bu alanda ders müfredatlarının yeniden değerlendirilmesini zorunlu kılabilmektedir. Bu uygulamalar, gerçeğe yakın fotoğraf üretimi yapabilme ve kullanılan fotoğraf makinesi modeli veya lens seçimi gibi özellikler sunarak fotoğrafçılığa giriş derslerindeki öğretim metodolojilerini dönüştürebilir. Bu tür yapay zeka destekli uygulamalar, sadece teknik becerilerin öğrenilmesini değil, aynı zamanda estetik ve sanatsal yönlerin de geliştirilmesini sağlayabilir. Üretilen görseller, sohbet botları aracılığıyla sanatsal açıdan değerlendirilebilir. Bu sohbet botları, fotoğrafçılık teorisi ve uygulamalarına dair kitaplarla eğitildiğinde, öğrencilere eleştirel düşünme ve estetik değerlendirme becerileri kazandırmada etkili olabilir. Bu yaklaşım, geleneksel eğitim yöntemlerine alternatif bir yol sunar. Öğrenciler, yapay zeka destekli araçlar ve botlar aracılığıyla, bağımsız olarak öğrenme ve yaratıcılıklarını geliştirme fırsatı bulur. Bu yöntem öğrencilerin bireysel öğrenme tarzlarına uygun bir ortam sağlar ve onların kendilerini daha etkin bir şekilde ifade etmelerine olanak tanır. Ancak bu tür bir sistemde eğitmenlerin ve öğrencilerin rollerinin yeniden tanımlanması gerekmektedir. Eğitmenler, rehberlik ve mentorluk rolüne odaklanarak öğrencilerin yapay zeka araçlarından en iyi şekilde yararlanmalarını sağlayabilir, ki gelecekte böyle bir role de ihtiyaç olmayacaktır.

 

Bibliyografi

 

Ahmad, S.F., Rahmat, M.K., Mubarik, M.S., Alam, M.M., & Hyder, S.I. (2021). Artificial Intelligence and Its Role in Education. Sustainability.

Hunter P., Walsh M. (1999). The importance of education. Nurs Stand. 1999 Aug 4-10;13(46):49-50. doi: 10.7748/ns.13.46.49.s51. PMID: 10614393.

Krstić, L., Aleksić, V., & Krstić, M. (2022). Artificial Intelligence in Education: A Review. Proceedings TIE 2022.

Rios-Campos, C., Cánova, E.S., Zaquinaula, I.R., Zaquinaula, H.E., Vargas, D.J., Peña, W.S., Idrogo, C.E., & Arteaga, R.M. (2023). Artificial Intelligence and Education. South Florida Journal of Development.

Sadiku, M.N., Ashaolu, T.J., Ajayi-Majebi, A.J., & Musa, S.M. (2021). Artificial Intelligence in Education. International Journal Of Scientific Advances.

Zuhdi, A., Firman, F., & Ahmad, R. (2021). The importance of education for humans. Journal of school counseling, 6, 22-34.

 

 

[1] https://russellgroup.ac.uk/news/new-principles-on-use-of-ai-in-education/